Mensen gedragen zich lastig omdat ze geleerd hebben dat ze daarmee anderen uit balans kunnen brengen en de actie van anderen kunnen beïnvloeden of zelfs verhinderen. Het kan bewuste manipulatie zijn, maar ook een onbewust gegroeide karaktereigenschap.
Lastig gedrag is geen objectief gegeven. Dat het lastig is, is jouw persoonlijke interpretatie. Hou in het achterhoofd dat veel lastige mensen er zelf van overtuigd zijn dat ze zich redelijk gedragen. Onderzoek je eigen opvattingen kritisch: is er misschien een redelijke verklaring voor iemands lastig gedrag?
Soorten lastige mensen
Mensen waarmee moeilijk te werken is:
Gesloten of zwijgzame mensen laten niet blijken wat ze werkelijk denken. Ze kunnen lastig zijn doordat ze bedoeld of onbedoeld essentiële informatie achterhouden, of nalaten te waarschuwen voor een opdoemend probleem.
Negatievelingen, pessimisten en klagers zien overal problemen en bezwaren. Het zijn vaak angstige mensen met weinig zelfvertrouwen, die geloven dat de wereld vijandig is. Hun voortdurende ontmoedigingen en geklaag kan andere mensen tot wanhoop drijven. Ze zuigen alle energie uit je weg.
Twijfelaars blijven een probleem van alle kanten bekijken voor ze een beslissing nemen, en treuzelaars stellen een beslissing of actie uit tot het allerlaatste moment. En, mensen die slecht luisteren praten dwars door je heen, omdat ze kennelijk vinden dat wat ze zelf te vertellen hebben veel belangrijker is. Het resultaat is dat jullie elkaar over en weer niet begrijpen.
Mensen die de gang van zaken oneigenlijk beïnvloeden:
- Bemoeials mengen zich graag in kwesties waar ze eigenlijk niets mee te maken hebben. Vaak creëren ze problemen die voordien niet bestonden. Ze proberen andere mensen op te stoken om actie te ondernemen. Ze creëren en verspreiden roddels en geruchten.
- Mensen die jou of de situatie bewust manipuleren. Ook al is de lastige persoon vriendelijk en pretendeert hij het beste met je voor te hebben, hij gebruikt je en misbruikt je en laat je als een baksteen vallen zodra hij je niet meer nodig heeft.
- Mensen die kennis of informatie achterhouden. Kennis is macht. Er zijn mensen die misbruik maken van dit gegeven. Ze houden hun kennis voor zichzelf, of ze houden informatie achter.
- Een saboteur die jouw baan in gevaar wil brengen probeert van alles om je in diskrediet te brengen of je gezag te ondermijnen.
Agressieve mensen:
Instabiele of agressieve mensen met woede-uitbarstingen. Een bullebak is iemand die met ruw optreden mensen bang maakt. Hij intimideert bijvoorbeeld met dreigende taal.
Nare mensen:
- Arrogante of neerbuigende mensen plaatsen zichzelf op een voetstuk. Ze voelen zich beter of belangrijker dan anderen. Vaak demonstreren ze hun meerderwaardigheid door de minderwaardigheid van anderen te benadrukken.
- Een betweter is iemand die alles beter meent te weten dan anderen. Hij heeft over elk onderwerp een eigen opvatting en hij denkt dat hij de wijsheid in pacht heeft. Het feit dat hij niet open staat voor ideeën en opvattingen van anderen maakt hem tot een lastig persoon.
- Parasieten: mensen die altijd iets van je willen. Je geld, boeken, je tijd of andere gunsten. Als ze iets van je lenen zie je het vaak niet meer terug, of je moet er veel moeite voor doen.
- Grappenmakers die met scherpe grappen, insinuaties of sarcastische opmerkingen iemand kleineren of de grond in boren. In feite is dit vijandig gedrag, met een humoristische dekmantel.
Hoe pak je lastige mensen aan?
Lastige mensen pak je aan met beheerst rationeel gedrag en met een aantal specifieke gesprekstechnieken.
Lastige mensen spelen vaak een spel met eigen regels. De truc is dat spel gewoon niet mee te spelen en andere wegen te bewandelen.
Een metafoor: in een grote kamer zit in de hoek tegen het plafond een spin. Sommige mensen zijn bang voor spinnen, ze schrikken zich rot en zijn 10 minuten bezig met hun pogingen om de spin te vangen. Andere mensen doen in die kamer gewoon hun zaken zonder zich iets van de spin aan te trekken. Wie is het effectiefst?…
Probeer lastige mensen niet te veranderen. Zorg dat je zo min mogelijk last van ze hebt.
Tips
- Als iemand iets vervelends zegt, bevestig dan op een neutrale manier dat je het gehoord hebt en zet het gesprek in je eigen richting voort.
- Gebruik bij voorkeur een ik-boodschap. Bijvoorbeeld: “Ik vind het niet prettig dat ik niet op de hoogte ben van de voortgang.” in plaats van “Jij laat niet horen hoe het gaat.” Een ik-boodschap wordt in het algemeen niet als een aanval opgevat.
- Als iemand aandringt met een verzoek dat je wilt weigeren, dan kun je dat doen door telkens je antwoord te herhalen. Blijf inhoudelijk steeds precies hetzelfde zeggen, tot de lastige persoon doorheeft dat je niet van plan bent van mening te veranderen.
- Reageer op een ongewenste vraag met een nietszeggend antwoord en een wedervraag.
- Als iemand een tirade begint, luister er dan gewoon naar, zonder je op te winden. Als de woede-uitbarsting over is, zeg dan iets eenvoudigs als “dankjewel, het is mij nu een stuk duidelijker” en loop rustig weg.
- Als iemand probeert onrust te stoken met een vervelende roddel, luister dan gewoon, zeg iets eenvoudigs als “is het echt waar?” en verander het gespreksonderwerp of ga verder met je werk.
- Als iemand een vervelend of provocerend gesprek begint dan kun je hem met een neutrale opmerking de pas afsnijden. Reageer met een neutrale opmerking en ga niet op zijn provocatie in.
- Als je niet wilt ingaan op de gesprekslijn van een lastig persoon, dan kun je gewoon van onderwerp veranderen. Vaak is dat voldoende en heeft de lastige persoon door dat je niet geïnteresseerd bent in zijn verhaal.
- Als je iets wilt bespreken met een lastig persoon, of iets van hem gedaan wilt krijgen, maak dan vooraf een lijstje van je belangrijkste gesprekspunten. Als de lastige persoon vervelende dingen zegt dan kom je telkens op je eigen gespreksonderwerpen terug. Zo voorkom je dat je in een discussie verzeild raakt die je niet wilt.
